Portugalia i podatki od 2023 r.

Od 1 stycznia 2023 roku w Portugalii obowiązywać zaczęły zmiany w polityce podatkowej w zakresie kryptoaktywów. Główne założenie nowego stanu prawnego dotyczą podatku dochodowego od osób fizycznych, inwestorów indywidualnych, sprzedawców krótkoterminowych czy osób oferujących instrumenty pochodne i dźwigni. Od bieżącego roku wszyscy inwestorzy, którzy wybrali Portugalię jako kraj rezydencji, zostali objęci nowymi regulacjami podatkowymi. Na czym polegają główne różnice pomiędzy stanem obecnym i wcześniejszym? Zająłem się opracowaniem tego tematu z nastawieniem na podatek dochodowy od osób fizycznych, a także kwestie istotne z perspektywy kryptowalut. Więcej na ten temat dowiesz się, właśnie w tym artykule.

Kryptowaluty w Portugalii 2023 – najważniejsze zmiany

Kryptoaktywa jako pojęcie zostały wprowadzone w artykule 10.º n.º 17 portugalskiego Kodeksu podatku dochodowego od osób fizycznych (dalej jako Kodeks podatkowy). Wedle definicji kryptoaktywa to: “wszystkie cyfrowe reprezentacje wartości lub praw, które mogą być przekazywane lub przechowywane elektronicznie przy użyciu technologii DLT (Distributed Ledger Technology) lub innej podobnej technologii”. Z definicji wynika, że wiele aktywów będzie wchodzić w jej zakres, gdyż wystarczy, że powstały one w ramach Blockchain czyli DLT. Charakteryzuje je możliwość przechowywania elektronicznie z wykorzystaniem portfela bądź  reprezentują w pełni zabezpieczoną wartość lub prawo.

Na które aktywa zwrócić uwagę w zakresie definicji z Kodeksu podatkowego?

W definicję wpisuje się niewątpliwie stablecoin. Natomiast Ustawa przewiduje dwa wyłączenia: NFT, które są określane tokenami niefunkcjonalnymi, a także aktywa kryptowalutowe, które nie mogą być uznane za papiery wartościowe.

W takim razie jakie aktywa podlegają opodatkowaniu?

Obecne prawo podatkowe obejmuje w głównej mierze tzw. Kategorię G czyli zyski kapitałowe, a także:

• handel,
• staking,
• mining i kopanie kryptowalut, 
• wynagrodzenie wypłacane w tokenach kryptowalutowych 
• emisję tokenów wpisujących się w definicję z artykule 10.º n. 17.

Sprzedaż aktywów kryptowalutowych jest opodatkowana jako zyski kapitałowe

Artykuł 10. Kodeksu podatkowego wskazuje, że sprzedaż aktywów kryptowalutowych, które nie stanowią papierów wartościowych – pozostaje opodatkowana jako zyski kapitałowe. Oznacza to różnicę między kwotami kupna i sprzedaży. Tutaj podkreślić trzeba, że zyski uzyskane i koszty poniesione ze sprzedaży aktywów kryptowalutowych utrzymywanych przez 365 dni bądź więcej, są wyłączone z opodatkowania. Występuje więc podobna zależność jak w przypadku regulacji na rynku polskim. Ponadto sprzedaż do FIAT będzie opodatkowana według stawki podatkowej 28%, jeśli miałaby miejsce z pominięciem okresu wspomnianych 365 dni. 

Szukasz wskazówek istotnych, z perspektywy Twojego biznesu?

Co wymianami krypto na krypto?

Prawo w tej kwestii stosuje zasadę FIFO, czyli First in, First Out. Pozwala ona m.in. rozliczyć transakcje wykonywane za pomocą wielu platform. Metoda jest przydatna przy osobach wymieniających np. ETH na BTC lub wykonujących operacje na zdywersyfikowanych parach kryptowalutowych. Wedle portugalskich norm przy wymianie krypto do krypto nie występuje opodatkowanie. Do otrzymanych aktywów przypisuje się wartość nabycia aktywów kryptowalutowych, określoną przez ich wartość rynkową. W przypadku gdy podatnik posiada swoje tokeny przez ponad 365 dni, cały zysk jest zwolniony z opodatkowania.

Opodatkowanie w przypadku kopania krypto i stakowania

Wydobycie lub autoryzacja transakcji poprzez technologię DLT i Blockchain jest wedle prawa portugalskiego działalnością zawodową. Wpisują się one w tzw. Kategorię B. Oznacza to, że podlegają stawce w wysokości 53% podatku dochodowego od osób fizycznych. Staking z kolei kwalifikowany jest do Kategorii E czyli dochodów kapitałowych. Prawo portugalskie nakłada więc ciężary podatkowe na wszelkie formy wynagrodzenia wynikające z operacji związanych z kryptowalutami. Tutaj wyróżnia się dwa typy sytuacji: 

• kiedy osoba zarabia yield nie w krypto, a w FIAT lub innym rodzaju płatności rzeczowej – opodatkowanie wynosi 28%.
• kiedy yield jest wypłacany w kryptowalutach. Wtedy dochód przybiera formę kryptoaktywów i są one opodatkowane jako zyski kapitałowe dopiero w momencie ich zbycia. Występuje wtedy przypisanie do otrzymanych aktywów wartości nabycia dostarczonej kryptowaluty, określonej przez jej wartość rynkową.

Otwarcie działalności i różne typy opodatkowania

Tutaj posłużmy się przykładem. Załóżmy, że zajmujesz się działalnością na kryptowalutach, która wpisuje się w działalność zawodową np. wydobywaniem, handlem lub autoryzacją. Oznacza to, że prawdopodobnie wymaga się od Ciebie rejestracji działalności zawodowej w portugalskim urzędzie skarbowym i zarejestrowania się jako przedsiębiorca. Przewiduje się w tej kwestii możliwość zastosowania specjalnego uproszczonego systemu podatkowego, jeśli całkowity obrót nie przekracza kwoty 200 tys. EUR brutto rocznie z tytułu działalności polegającej na handlu, emisji tokenów bądź miningu. Podatnik co do zasady ma prawo wyboru pomiędzy:

• stawkami podatkowymi z wyceną jego zysku (zorganizowana księgowość),
• działalnością uproszczoną.

Pierwsza opcja jest równoznaczna z tym, że podatnik będzie opodatkowany od swojego rocznego zysku i zostanie zobligowany do uiszczenia podatku wedle ogólnej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. Obliczany jest on na podstawie zysków i strat, gdzie przedsiębiorca zapłaci podatek nawet do 53%. Natomiast przy działalności uproszczonej pozostaje to nieco bardziej skomplikowane.

Rozliczenia przy działalności uproszczonej

Przy wyborze uproszczonej księgowości, przedsiębiorca nie będzie miał potrzeby korzystania z np. usług księgowego. Wystarczy zlecić zastosowanie współczynnika i zapłacić zgodnie z generyczną stawką podatkową rozliczenie z perspektywy całkowitego obrotu. W tym aspekcie występują dwie możliwości:

• 0,15 dla tradingu, sprzedaży towarów i produktów, operacji z aktywami kryptowalutowymi, z wyłączeniem wydobywania kryptowalut,
• 0,95 do dochodów z wydobycia aktywów kryptowalutowych (mining).

W pierwszym przypadku, gdy przedsiębiorca sprzeda tokeny za równowartość np. 100 tys. EUR, zastosuje współczynnik 0,15 czyli 15 tys. EUR. Zostanie wówczas zobowiązany do uiszczenia podatku tylko na tej podstawie. Stopa podatkowa na poziomie 85% zostanie uznana za koszty i wydatki przy czym pozostanie niska. Nie ma tutaj zaliczenia do kosztów i strat.

Przy miningu obowiązuje współczynnik 0,95, który oznacza w uproszczeniu 950 EUR. Jeśli np. osoba wydobywająca kryptowalutę wydobywa kwotę 1000 EUR, to 50 EUR jest kosztem, a reszta jest zyskiem i zapłaci zgodnie ze stawką podatkową stosowaną w jego konkretnym przypadku. Z tego względu jest nie 1000 EUR, a 950 EUR gdyż odliczone zostaje 50 EUR kosztu.

Instrumenty pochodne w przypadku kryptowalut w Portugalii

Instrumentem pochodnym jest dowolny produkt lub kontrakt o wartości określonej przez aktywo bazowe. W przypadku standardowych rynków finansowych, instrumenty pochodne związane są tradycyjnie z akcjami, obligacjami i innymi etc. Natomiast instrumenty pochodne przy kryptowalutach funkcjonują podobnie jak tradycyjne, gdyż kupujący i zbywający zawierają kontrakt na sprzedaż aktywów bazowych. Te z kolei zostaną zbyte po cenie i czasie określonymi z góry. Takie instrumenty np. w przypadku instrumentu pochodnego Ethereum opierają się na wartości rzeczywistego Ethereum. Przy kryptowalutach do najpopularniejszych instrumentów pochodnych należą kontrakty terminowe, kontrakty typu futures bądź kontrakty wieczyste. W jaki sposób są opodatkowane? Na ten moment Kodeks podatkowy stosuje stawkę 28%.