Tokenizacja jest to formą cyfryzacji (ujęcie czegoś w wersji elektronicznej) jakiegoś aktywu (może to być biznes, nieruchomość, rzecz ruchoma, a nawet osoba) opartej na zdecentralizowanej technologii blockchain. Polega na tworzeniu tokenów bądź kryptowalut i ścisłemu przypisywaniu ich do konkretnego projektu, firmy lub osoby. Wraz z rozwojem i adaptacją technologii blockchain, potencjał tokenizacji stał się ogromny dzięki inteligentnym kontraktom i pozwala tokenizować wszelkiego rodzaju aktywa jednocześnie obniżając koszty ich transferu. Nie chciałbym wyjaśniać niiewiadome przez niezrozumiałe. Rozłóżmy definicję na czynniki pierwsze, dobierając pod koniec do tego wszystkiego konkretne przykłady.
Zacznijmy od tego czym jest blockchain. Jest to baza, która przechowuje historię naszych transakcji, płatości czy zapisy księgowe. Pewni rolę swoistej „księgowej”, uzyskując dostęp do której, możemy sprawdzać jaki jest stan naszego przedsiębiorstwa. W dużym skrócie zamiast tego żeby prowadzić księgowość „na papierze” wprowadzamy dane do platformy blockchain, która jest publiczną i jawną platformą, choć użytkownicy są anonimowi, a dostęp do której moze uzyskać każdy. Dzieki temu, wszystko jest widoczne i przejrzyste, a do tego jeszcze bezpieczne. W jaki sposób? Otóż jak sama nazwa wskazuje blockchain składa się z bloków danych. Każdy blok danych zawiera określoną liczbę zapisów z transakcjami. Taki bloki są powiązane między sobą co oznacza jeżeli ktoś zechcę zmienić dane (np. przelać sobie tokeny z czyjegoś konta) to takie przedsięwzięcie mu się nie uda, gdyż musiał by zmienić dane bloków danych idących po tym bloku, który chce zmienić, a to jest niemożliwe do wykonania. Dodatkowo innym zabezpieczeniem jest to, że baza blockchain jest bazą zdecentralizowaną co oznacza, że nie ma jednego miejsca gdzie znajduje się serwer z naszymi danymi, a takim przechowałcą jest właściwie każdy użytkownik korzystający z blockchaina.
Teraz gdy mamy fundament na którym można działać można przejść do kolejnej kwestii, którą są tokeny. Jest to nic innego jak scyfryzowane prawo własności do jakiegoś aktywu. Swoistym tokenem, tylko nie w wersji elektronicznej, był swego czasu dolar amerykański do lat 70-ch. W tym okresie taki dolar był poświadczeniem prawa własności do określonej ilości złota, którą można było uzyskać jeżeli doszło do wymiany tego dolara. Takie tokeny najczęściej emituje podmiot który chciałby uzyskać inwestycję z zewnątrz. Inwestor kupuje tokeny nadając im wartość. Dzieje się to za pomocą ICO (Initial Coin Offering) lub STO (Security Token Offering) – społecznościowej zbiórki kapitału służąca do sfinansowania danego projektu. Taki token jest odpowiednikiem akcji w spółce handlowej, a różni się tym że nie jest udziałem tylko prawem własności. Warto wspomnieć że token nie należy utożsamać z kryptowalutą, gdyż token to prawo własności do czegoś, a za kryptowalutę takie prawo można kupić. Poza tym, że bazy danych w przypadku kryptowaluty i tokenu działają w identyczny sposób, pozostałość oparta o inne mechanizmy.
Ostatnią kwestią nad którą należałoby się pochylić jest kontrakt inteligentny. Jest to kawałek kodu komputerowego. Sam z siebie nie jest inteligentny, ale kiedy osiągany jest konsensus wszystkich członków sieci co do wyników jego wykonania on staje się inteligentny. Tytułem wyjaśnienia: załóżmy, że chcemy wiedzieć która jest godzina i w tym celu udajemy się na ulice. Pytamy u przechodniów, którzy zapisują wyniki na kartce. Potem analizujemy zapisy, który najczęściej się powtarza, wnioskujemy, że taka jest godzina. Tak samo działa inteligentny kontrakt, ci którzy posiadają tokeny w danej inwestycji wyrażają swoją wolę co do pewnej wizji współnego przedmiotu własności. Która najczęściej się wśród nich powtarza stanowi podstawe kontraktu, który staje się w chwili dojścia do konsensusu inteligentnym, gdyż bedzie wyliczał teraz co, komu i w jakiej wysokości się należy.
Teraz nadeszła chwila, żeby omawiane zagadnienie tokenizacji ująć kompleksowo. Odwołując się do początkowych niczym nie powiązanych słów załóżmy, że chcemy prowadzić farme świń. Nie mamy na to pieniędzy, szukamy więc inwestorów. Tokenizujemy naszą idee przez system gdzie w zamian za inwestycje proporcjonalnie dajemy inwestorom tokeny, czyli prawo własności do określonej części przyszłej farmy. Gdy uzbieramy odpowiednią ilość kapitału na nasz projekt i wybudujemy farmę, ustalimy w drodze inteligentnego kontraktu w drodze konsensusu co i w jakiej ilości mamy produkować. Gdy wszystko to dojdzie do skutku na koniec taki kontrakt rozliczy wszystkich inwestorów, a wszystkie transakcję będą przeprowadzane za pomocą blockchaina.
Dlaczego tokenizacja jest lepsza od metod klasycznych inwestycji?
Pierwszym z wysnutych wniosków było to, iż pozwala ona na wyeliminowanie wielu formalności, a przy tym daje dostęp do wszelkich danych związanych z zasobami, takich, jak chociażby historia własności. Według Helen Disney (stojącej za Dots Ventures) doświadczeni inwestorzy wytypowali dwie główne zalety płynące z tego procesu: wydajność oraz oszczędność.
Ryan Serhant (autor bestselleru Sell it like Serhant) opisał tokenizację, jako nową metodę finansowania, która może, stać się lepszą alternatywą zarówno dla samego projektu, jak i inwestorów. Dość namacalnym przykładem jest tokenizacja obuwia od znanej nam marki sportowej – Nike. Główny cel tokena w tym przypadku to zapewnienie korzyści zarówno dla sprzedawcy, jak i klienta. Za jego pomocą użytkownik może sprawować większą kontrolę nad własnym projektem obuwia. Przykładowo wykorzystując specjalną aplikację, ustala limit kopii, których będzie mógł dopuścić się producent. Token ten umożliwia również rejestrację informacji genotypowych, w tym określonych atrybutów obuwia.
Jakie są inne zalety tokenizacji:
Gdzie stosuje się tokenizację:
Tokenizacja nieruchomości
Tokenizacja nieruchomości pozwoli na zamianę jednego prawa własności w miliony pojedynczych tokenów, odpowiadających aktom własności określonej części nieruchomości, wyrażonej np. w metrach kwadratowych.
Zyski np. z wynajmu centrum handlowego, do którego prawo własności posiadają kilkaset ocób, mogą być automatycznie wypłacane posiadaczom tokenów, w sposób przejrzysty i bezobsługowy, np. przez platformę z użyciem smart contract.
Unikalne produkty
Tokenizacja produktów może pozwolić na bezbłędne określenie autentyczności produktu, a także śledzenie jego drogi w łańcuchu dostaw. Ma to zastosowanie nie tylko w przypadku markowych ubrań, ale także w przypadku leków, dzieł sztuki itd.
Tokenizacja dzieł sztuki
Londyński startup ArtSquare opracował bezpłatną platformę handlu stokenizowanymi dziełami sztuki, bazującą na technologii blockchain.
Tokenizacja aktywów naftowych
Ziyen Inc. uruchamia Security Token Offering. Firma koncentruje swoje działania na integracji technologii blockchain z tzw. Internetem rzeczy (IoT), co ma na celu redukcję kosztów, którą odczują zarówno inwestorzy, jak i konsumenci. Wszystkie te działania związane są z sektorem energetycznym, a ściślej – z sektorem naftowym.
Tokenizacja złota
Platforma CoinShares ogłosiła rozpoczęcie emisji tokenów reprezentujących jeden z najcenniejszych metali, jakim jest złoto.
Tokenizacja obligacji
Platforma dBond, działająca w systemie open source, przeprowadziła proces tokenizacji obligacji Deutsche Bank.
Tokenizacja kontraktów sportowych
Grający w Brooklyn Nets Spencer Dinwiddie, ujawnił niedawno, że planuje uzbierać 13,5 mln dolarów na uruchomienie specjalnej platformy dla kibiców o nazwie DREAM.
Tokenizacja przemysłu filmowego
Chińska grupa filmowa Alibaba Pictures zdecydowała się na zastosowanie technologii blockchain. Ma to ułatwić dystrybucję treści filmowych. W tym celu podjęta została współpraca z firmą Breaker, specjalizującą we wdrażaniu łańcuchów bloków do przemysłu filmowego.
Tokeny personalne
Każdy z nas może wypuścić swój własny token, a następnie przyjmować zapłatę za swoje usługi, dzielenie się wiedzą, doświadczeniem oraz umiejętnościami właśnie w tych wirtualnych żetonach. W przyszłości wartość tokenu personalnego może być odbiciem pozycji społecznej, umiejętności, doświadczenia oraz majętności danej osoby. Dzisiaj pierwsi celebryci i sportowcy wydają swoje tokeny personalne.
Podsumowując, rozważyliśmy dzisiaj czym jest tokenizacja, jak ją przeprowadzic i do czego jest potrzebna. Wyjaśniliśmy jak działają podstawowe mechanizmy z nią związane. Znając szczegóły wybór czy stać się skutecznym inwestorem lub osobą korzystającą z takich inwestycji należy wyłącznie do Ciebie.
Autor: Maciej Grzegorczyk
