Przy tokenizacji przedsiębiorstwa pojawia się zawsze określenie emisji tokentów. Jak jest emisja papierów wartościowych, to powinien zostać stworzony prospekt emisyjny. Dla projektów tokenizacji przygotowywany jest tzw. whitepaper, który traktuje się właśnie jako prospekt emisyjny. Wróćmy jednak do poprzedniego zdania – czy tokeny są papierami wartościowymi?
Otóż według zdecydowanej większość prawników w Polsce jak i w Europie, aktualne przepisy prawne nie pozwalają zaklasyfikować tokenów jako papierów wartościowych, niezależnie od tego czy są to tokeny użytkowe (utility) czy zabezpieczające (security). Tokeny można potraktować jako tzw. „znaki legitymacyjne” uprawniające do zysku. Znaki legitymacyjne jako instytucja prawna są określone w kodeksie cywilnym, nie jest to „twór” stworzony przez doktrynę prawniczą czy też wymysł konkretnych osób. Wykazują one podobieństwo do „przyrzeczenia publicznego” popartego właśnie „znakiem legitymacyjnym”.
Z drugiej jednak strony, pojawia się często zjawisko tokenizacji przedsiębiorstwa przez spółkę estońską. W ten sposób właściciele chcą zabezpieczyć sobie legalność projektu, przy czym w praktyce niekoniecznie ma to aż taki sens jak ludzie uważają. Załóżmy jednak ten scenariusz, że tokeny są papierem wartościowym i robimy tokenizację przez specjalnie w tym celu założoną estońską spółkę.
Prospekt emisyjny jest dokumentem o charakterze informacyjnym. Emitent papierów wartościowych publikuje prospekt emisyjny, który ma być przedmiotem oferty publicznej. Prospekt emisyjny powinien zawierać informacje dotyczące emisji papierów wartościowych, czynników ryzyka, zarządu oraz sytuacji finansowej i perspektyw rozwoju emitenta. Informacje te mają umożliwić podjęcie potencjalnemu inwestorowi decyzji o zakupie. Prospekt emisyjny ma ważność 12 miesięcy od daty jego zatwierdzenia przez właściwy organ (odpowiednik Polskiej Komisji Nadzoru Finansowego). Tym samym uzyskuje się europejski paszport zatwierdzenia prospektu, który umożliwia emitentowi poszukiwania kapitału na rynkach wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej.
Oznacza to, że po uzyskaniu zatwierdzenia przez Estoński organ prospekt emisyjny będzie ważny zarówno w Estonii jak i w Polsce.
Podstawą jest ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. KNF prowadzi ewidencję m.in. papierów wartościowych będących przedmiotem oferty publicznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W celu uzyskania zatwierdzenia prospektu emitent lub oferujący składa do Komisji wniosek. Emitent papierów wartościowych, dla którego Rzeczpospolita Polska jest państwem przyjmującym, sporządza informacje, o których mowa w art. 56 ust. 1 oraz w przepisach rozporządzenia 596/2014, według wyboru emitenta. Prospekt emisyjny może mieć formę jednolitego dokumentu albo zestawu dokumentów. Minimalny zestaw informacji oraz szczegółową formę prospektu reguluje rozporządzenie Komisji Europejskiej (WE) nr 809/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie implementacji dyrektywy 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady odnośnie informacji zamieszczanych w prospekcie emisyjnym, formy prospektu emisyjnego, zamieszczania informacji poprzez odwołania, publikacji prospektu emisyjnego oraz rozpowszechniania informacji o charakterze reklamowym. Po zatwierdzeniu prospektu emisyjnego emitent będzie mógł na jego podstawie prowadzić publiczną ofertę papierów wartościowych, a potem ubiegać się o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym, po wcześniejszej publikacji.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2017 r. określa wymogi dotyczące sporządzania, zatwierdzania i rozpowszechniania prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym umiejscowionym lub działającym w państwie członkowskim przy czym nie ma zastosowania do oferty publicznej papierów wartościowych o łącznej wartości w Unii mniejszej niż 1 000 000 EUR (ograniczenie to oblicza się za okres 12 miesięcy). Papiery wartościowe nie mogą być przedmiotem oferty publicznej w Unii bez wcześniejszej publikacji prospektu emisyjnego, po jego zatwierdzeniu. Prospekt emisyjny lub podstawowy prospekt emisyjny, niezależnie od tego, czy stanowi on pojedynczy dokument, czy też składa się z oddzielnych dokumentów, zachowuje ważność przez okres 12 miesięcy od dnia jego zatwierdzenia w przypadku ofert publicznych lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym. W przypadku każdej takiej późniejszej odsprzedaży papierów wartościowych lub ostatecznego ich plasowania poprzez pośredników finansowych nie jest wymagany dodatkowy prospekt, o ile dostępny jest ważny prospekt zgodnie z art. 12, a emitent lub osoba odpowiedzialna za sporządzenie takiego prospektu wyrażają pisemną zgodę na jego wykorzystanie. Zgodnie z art. 23 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30.11.2015 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z ofertą publiczną lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych nie naruszając przepisów art. 35, jeżeli oferta publiczna lub dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym ma miejsce w jednym państwie członkowskim lub większej ich liczbie lub w państwie członkowskim innym niż macierzyste państwo członkowskie, prospekt emisyjny zatwierdzony w macierzystym państwie członkowskim i wszelkie suplementy do niego zachowują ważność do celów oferty publicznej lub dopuszczenia do obrotu w dowolnej liczbie przyjmujących państw członkowskich, o ile ESMA oraz właściwy organ każdego przyjmującego państwa członkowskiego zostały powiadomione zgodnie z art. 24.
Zatwierdzony prospekt ważny jest 12 miesięcy i w tym czasie należy go udostępnić do wiadomości publicznej, a następnie w tym okresie na jego podstawie można przeprowadzić opisaną w nim ofertę. Zatwierdzony prospekt zawiera wyraźne ostrzeżenie wskazujące termin wygaśnięcia ważności danego prospektu. Ostrzeżenie wskazuje również, że obowiązek uzupełnienia prospektu w przypadku nowych znaczących czynników, istotnych błędów lub istotnych niedokładności nie ma zastosowania gdy prospekt straci ważność.
Emitent jest podmiotem, który emituje papiery wartościowe i ogłasza, że jest sprzedaje. Mogą nimi być: skarb państwa, instytucje finansowe, inne przedsiębiorstwa, instytucje samorządowe. Jednakże przeprowadzenie oferty publicznej wymaga zawarcia umowy z domem maklerskim działającym jako Oferujący. Zajmuje się on również przygotowaniem oraz obsługą procesu emisji. Za pośrednictwem Oferującego emitent może przekazać prospekt emisyjny do organu nadzoru finansowego celem zatwierdzenia.
Na podstawie artykułu 28 w przypadku gdy emitent z państwa trzeciego zamierza publicznie oferować papiery wartościowe w Unii lub złożyć wniosek o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym ustanowionym w Unii na podstawie prospektu sporządzonego zgodnie z rozporządzeniem, emitent ten musi uzyskać zatwierdzenie swojego prospektu zgodnie z art. 20 od właściwego organu swojego macierzystego państwa członkowskiego. Gdy prospekt zostanie już zatwierdzony, pociągnie to za sobą wszystkie prawa i obowiązki przewidziane dla prospektu na podstawie niniejszego rozporządzenia, a prospekt i emitent z państwa trzeciego będą podlegać wszystkim przepisom niniejszego rozporządzenia pod nadzorem właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego. Artykuł 29 mówi o tym, że właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego emitenta z państwa trzeciego może zatwierdzić prospekt dotyczący oferty publicznej papierów wartościowych lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym sporządzony zgodnie z przepisami krajowymi emitenta z państwa trzeciego i podlegający tym przepisom, pod warunkiem że wymogi informacyjne nałożone na mocy tych przepisów państwa trzeciego są równoważne wymogom przewidzianym w niniejszym rozporządzeniu; oraz właściwy organ macierzystego państwa członkowskiego zawarł porozumienia o współpracy z odpowiednimi organami nadzoru emitenta z państwa trzeciego zgodnie z art. 30.
Po zatwierdzeniu prospektu emisyjnego emitent będzie mógł na jego podstawie prowadzić publiczną ofertę papierów wartościowych, a potem ubiegać się o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym.
Polski KNF przyjmować może wnioski o zatwierdzenie prospektów emisyjnych krajowych podmiotów jak również zagranicznych podmiotów z mocą obowiązywania na terytorium Polski, ale również dzięki europejskim rozporządzeniom z mocą na wszystkie państwa członkowskie.
Składając prospekt w Estonii, organ EFSA powiadomi KNF oraz ESMA o przyjętym wniosku związku z czym nie ma konieczności ubiegać się o zgodę w innych państwach.
Autor: Maciej Grzegorczyk