DAO – jak się rozliczyć i jak prowadzić?

4 maja 2023
/ Maciej Grzegorczyk

W ostatnim czasie otrzymałem znaczną liczbę zapytań w sprawie DAO. Wątpliwości wynikają ze specyficznej charakterystyki tego rozwiązania, a szczególnie z tego, że jest to zdecentralizowana organizacja, która z perspektywy polskich przepisów nie posiada osobowości prawnej. W tym aspekcie warto więc zastanowić się, w jaki sposób prowadzić DAO i następnie rozliczyć się z niego. Na ten moment nie ma idealnego rozwiązania, ale nie stawia to osób korzystających bądź prowadzących DAO w sytuacji bez wyjścia. Istnieją pewne opcje alternatywne, które warto zastosować. Jakie konkretnie? W jaki sposób rozliczyć się z DAO? Dowiedz się więcej na ten temat, właśnie w tym artykule.

 

 

Czym jest DAO?

 

Co do zasady jest to tzw. Zdecentralizowana Autonomiczna Organizacja (DAO) oparta na technologii blockchain. Podmiot ten zarządzany jest w sposób demokratyczny na podstawie głosów jego członków i nie ma wspomnianej osobowości prawnej. Rozwiązanie zapewnia także anonimowość, gdyż każdy z nich identyfikowany jest za pomocą tokena. DAO mogą mieć charakter inwestycyjny, a wtedy członkowie dysponują w dużym uproszczeniu “wspólnym portfelem”. Następnie podejmują decyzje o tym, w co zainwestować poprzez głosowanie.

 

DAO z perspektywy polskich przepisów

 

Na ten moment w krajowym systemie prawnym nie ma odpowiednich regulacji, które byłyby dopasowane bezpośrednio do DAO. Z perspektywy prawa podatkowego i poszczególnych interpretacji – podmiot tego typu może być jednak uznany za taki, który należałoby opodatkować. Obecnie Zdecentralizowana Autonomiczna Organizacja nie jest przedmiotem zainteresowania ze strony legislatora. W jaki sposób więc organy podchodzą do kwestii kontroli oraz rozliczeń z DAO?

 

Kto odpowiada za DAO?

 

Z reguły są to osoby prowadzące Zdecentralizowaną Autonomiczną Organizację. Z perspektywy ewentualnej kontroli osoby, które uruchomiły DAO w pewnym stopniu uznawane są za “niezarejestrowane stowarzyszenie”. Oznacza to, że odpowiadają za swoje zobowiązania na gruncie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niestety tak jak już podkreślałem – nie ma regulacji bezpośrednio dostosowanej do charakterystyki tego typu podmiotu. Ponadto DAO może posiadać Trust, jednak nie może mieć firmy. Trust często powstaje na potrzeby obrotu gospodarczego i prawnego na podstawie głosowania. Rozwiązanie pozwala w ten sposób uzyskać osobowość prawną przez spółkę w sytuacji konieczności m.in. podpisania umowy.

 

Kontrola – co w takim wypadku z DAO bez Trustu?

 

Ryzyko przeprowadzenia kontroli jest aktualnie stosunkowo niewielkie. Stanowi to rezultat braku precyzyjnych przepisów regulujących materię DAO. Jeśli preferujesz zbiórkę funduszy na wspólnym portfelu organizacji w ramach smart contractu – to na ten moment nie ma środków, które pozwoliłyby dokonać kontroli takiego podmiotu.

 

Co z osobami świadczącymi usługi dla DAO?

 

W przypadku gdy Zdecentralizowana Autonomiczna Organizacja nie ma Trustu, problemem może być wystawienie faktury ze względu na brak m.in. na brak osobowości prawnej. W takiej sytuacji Ty jako np. przedsiębiorca otrzymasz zapłatę za swoje usług w kryptowalutach. Otrzymujesz je co do zasady od grupy osób, które wchodzą w zakres DAO. Natomiast wedle interpretacji podatkowej, którą złożyliśmy w ostatnim czasie – wyszliśmy z założenia, że DAO zamawiają takie usługi w tej konstrukcji osoby fizyczne i trzeba dokonać w tym zakresie fiskalizacji. Czyli w praktyce otrzymujesz tę zapłatę w kryptowalutach i następnie wystawiasz paragon i odprowadzasz należności podatkowe wedle swojego rozliczenia PIT. W tym zakresie warto jednak sprawdzić mój poprzedni materiał na temat zapłaty w kryptowalutach.

 

Osoba świadcząca usługi, ale wobec DAO posiadającego TRUST

 

W tej sytuacji jako przedsiębiorca wystawiasz po prostu fakturę bezpośrednio na Trust. Znajduje to potwierdzenie w interpretacji podatkowej, którą uzyskaliśmy w tym zakresie. Z perspektywy ewentualnej kontroli uważam, że w ogólnym rozumieniu jest to prawidłowe działanie, jeśli chodzi o rozliczenie usługi.

 

Prowadzisz DAO lub świadczysz wobec niego usługi?

 

W takim wypadku, jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości – proponuję kontakt mailowy. Postaram się odpowiedzieć na pytania i doradzić możliwie najbardziej korzystne rozwiązania na podstawie bieżących przepisów, które dotyczą DAO. Prowadzę współpracę z szerokim spektrum podmiotów zajmujących się działalnością w ramach Zdecentralizowanej Autonomicznej Organizacji – jeśli świadczysz usługi dla DAO lub też należysz do niego, doradzę Ci w zakresie rozliczeń. Zapraszam do kontaktu.

Autor: Maciej Grzegorczyk