Otrzymuje w ostatnim czasie zapytania czy niezbędne jest zbieranie oświadczeń PEP (Politically Exposed Persons) przy m.in. handlu p2p bądź prowadzeniu działalności jako kantor kryptowalut. Przyczyną tych wątpliwości z pewnością jest nieco błędna interpretacja przepisów o AML – w szczególności art. 46. Ustawa o przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w art. 2 ust. 2 pkt. 11 definiuje osoby zajmujące eksponowane stanowiska polityczne lub pełniące znaczące funkcje publiczne. Czy jednak musisz w rzeczywistości zbierać od każdego klienta oświadczenie PEP? W jaki sposób działa to w praktyce? Dowiedz się więcej właśnie w tym artykule!
W tym wypadku trzeba odpowiedzieć sobie na pytanie – czy jesteś instytucją zobowiązaną? Jeśli tak, to konieczne jest zastosowanie procedur opartych na analizie ryzyka z art. 27 ustawy o AML. Dokument tego typu określa ryzyko prania pieniędzy bądź finansowania terroryzmu związane z Twoją działalnością. Następnie wskazuje na środki wymagane do przeciwdziałania łamaniu prawa. W przypadku, gdy działasz jako kantor kryptowalut to jak najbardziej działasz jako instytucja zobowiązana, a to oznacza, że jesteś zobowiązany do posiadania analityki ryzyka, a także – możesz, ale nie musisz odbierać oświadczenia PEP.
Do opracowania takiego dokumentu zobligowane są wspomniane instytucje obowiązane. Należy więc wyróżnić w tym zakresie kantory, banki, maklerów, kantory, firmy inwestycyjne, adwokatów, radców czy doradców podatkowych. Procedurom AML/CFT podporządkowane zostały również podmioty, które uczestniczą w transakcjach gotówkowych wyższych niż 10 000 EUR. Ponadto ocena ryzyka powinna być wedle przepisów regularnie aktualizowana minimum co dwa lata.
Tutaj warto wskazać na art. 46 ustawy o AML, z którego wynika, że przyjmowanie oświadczeń PEP nie jest przymusem. Możesz jej przyjmować od swoich kontrahentów, jeśli uznasz taką konieczność na podstawie przeprowadzonej analizy ryzyka. Ponadto nie trzeba ich przyjmować pisemnie. Wystarczy forma elektroniczna lub dokumentowa, czyli złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie wedle art. 77(2) Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że jeśli otrzymasz PEP za pośrednictwem wiadomości na czacie, to również zostanie zachowana właściwa forma wedle zarządzeń ustawy.
Procedury AML nie powinny utrudniać prowadzenia działalności. Mają na celu przeciwdziałanie przestępstwom i w przypadku kryptowalut nie są bardziej restrykcyjne niż przy instytucjach obowiązanych działających w bardziej tradycyjnych branżach. Zajmowanie się walutami wirtualnymi z perspektywy AML nie jest w żaden sposób utrudnione, jak mogłoby się wydawać, ale warto zwrócić uwagę na kilka istotnych szczegółów. Pamiętaj między innymi, że oceny ryzyka nigdy nie mogą powstawać w oparciu o gotowe wzory wewnętrznej procedury, które można pobrać za pośrednictwem przeglądarki. Zawsze konieczna jest podejście w sposób indywidualny do danego biznesu, gdyż każde przedsiębiorstwo w zależności od charakteru działalności czy wielkości jest po prostu inne.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości w odniesieniu do swojej sytuacji prawnej lub podatkowej – skontaktuj się ze mną. Pomogę Ci w zakresie formalności, a także wskażę Ci w jakim stopniu i jak wdrożyć procedury oceny ryzyka w firmie. Ponadto postaram się odpowiedzieć na Twoje pytania i doradzę Ci w kwestii rozliczeń Twoich zobowiązań wobec organów skarbowych. Umówmy się na spotkanie i doprecyzujmy szczegóły – zapraszam do kontaktu!
Autor: Maciej Grzegorczyk
